ÖNSÖZ

Geçmiş yıllarda sağlığın sadece fiziksel iyilik boyutu göz önüne alınır iken, günümüzde “Sağlığı Geliştirme Kavramı” sağlık hizmetlerinin uygulanmasında anahtar roldedir. Bireyin, ailenin ve toplumun sağlığının en üst düzeye çıkarılmasını amaçlayan sağlığın geliştirmesi kavramında beslenmenin önemi gün geçtikçe artmakta ve bilimsel kanıtlarla ortaya konmaktadır.
Beslenme; sağlığı korumak, geliştirmek ve yaşam kalitesini yükseltmek için vücudun gereksinimi olan besin öğelerini yeterli miktarlarda ve uygun zamanlarda almak için bilinçli yapılması gereken bir davranıştır.
Bu davranış yeterli ve dengeli bir şekilde sağlanmadığında zayıflık, bodurluk, demir yetersizliğine bağlı kansızlık, iyot yetersizliği hastalıkları, folik asit ve D vitamini yetersizlikleri, diş çürükleri veya aşırı beslenmeye bağlı şişmanlık, kalp damar hastalıkları, hipertansiyon, bazı kanser türleri, diyabet, osteoporoz vb kronik hastalıklar meydana gelmektedir. Bunların önlenmesi için “minumum hastalık riski, maksimum iyi hal/sağlık dolayısıyla “maksimum sağlıklı yaşam” hedeflenmeli ve bu hedefe ulaşabilmek için “metabolik gereksinimleri karşılayan ve vücudun çalışması gerekli enerji ve besin ögeleri yeterli ve dengeli bir şekilde sağlanması gerekmektedir.
Toplumun sağlıklı yaşaması ve ekonomik yönden gelişmesi onu oluşturan bireylerin sağlıklı olmasına bağlıdır. Toplumda var olan ve yaşam kalitesini bozan beslenme sorunlarının en aza indirilmesi veya yok edilmesi, beslenmeye bağlı kronik hastalıkların önlenmesine yönelik yaşam biçiminin iyileştirilmesi, çevre koşullarının düzeltilmesi ve geliştirilmesi, sağlıklı besine ulaşımın ve tüketiminin sağlanması ile sürdürülebilir. Sürdürülebilir besin güvencesinin sağlanması ise sağlığın geliştirilmesi amacıyla toplumun besin güvenliği, besin, beslenme ve sağlık konularında bilinçlendirilmesi ve eğitimi ile mümkündür.
Ülkemizde ve dünyada bu eğitim ve bilinçlendirme bir üniversitenin Sağlık Bilimleri Fakültelerin veya Yüksekokullarının Beslenme ve Diyetetik Bölümünden, hazırlık sınıfı hariç en az 4 yıllık lisans diploması ile “Diyetisyen” unvanı alarak mezun olmuş sağlık meslek mensupları ile sağlanmaktadır. Beslenme ve Diyetetik Bölümlerinin eğitim planlarının ilk yıllarında yer alan Beslenme İlkeleri dersinin beslenme biliminin ilkeleri doğrultusunda verilmesinde önemli kaynaklardan birisi olan Beslenme kitabı ilk kez bu mesleğin duayeni Prof. Dr. Ayşe Baysal tarafından hazırlanmıştır. Birçok bilimsel yayında da atıf alan bu kitap yıllardır beslenme ve diyetetik Bölümü öğrencileri ve mezunlarının başucu kitabı olmuştur. Saygıdeğer hocamızın temel bilgilerine ek olarak yıllar içerisinde hızla gelişen sağlık ve beslenme alanını güncel olarak ele alan bu kitapta ise, besinler ve besin grupları, önerilen alım düzeyleri, besinlerin içerdikleri besin ögeleri, yetersiz veya fazla alımlarında oluşabilecek toplumsal ve bireysel sağlık sorunları incelenmiştir. Bu doğrultuda, güncel konuları kapsayan bu eserin başta üniversitelerin beslenme ve diyetetik bölümlerinde okuyan lisans, yüksek lisans ve doktora öğrencileri ve sevgili meslektaşlarımız ve akademisyenlerin, beslenmeye gönül veren alanın kıymetli üyelerine katkı sağlamasını diler, eserin oluşturulmasında bilgi ve emeklerini esirgemeyen tüm yazarlarımıza, emeği geçen HEDEF CS Yayıncılık ve Mühendislik ekibine destekleri ve çalışmaları nedeniyle gönülden teşekkür ederim. Bu vesile ile Ayşe Baysal hocamızı rahmetle anar ve bu kitap aracılığı ile adının daha uzun yıllar boyunca hatırlanmasını dilerim.

Prof. Dr. Neriman İNANÇ

16x24 cm., 1. Hamur Kağıt, Renkli, 296 sayfa

ISBN 978-625-7965-48-4

Editör

Prof. Dr. Neriman İNANÇ

Yazarlar

Prof. Dr. Efsun KARABUDAK
Prof. Dr. Nurcan YABANCI AYHAN
Doç. Dr. Dilek ONGAN
Dr. Öğr. Üyesi Aslı Gizem ÇAPAR
Dr. Öğr. Üyesi Eda BAŞMISIRLI
Dr. Öğr. Üyesi Ezgi BELLİKÇİ KOYU
Dr. Öğr. Üyesi Neslihan ÖNER
Dr. Öğr. Üyesi Neşe KAYA
Arş. Gör. Dr. Cansu ÇETİN KARAKAŞ
Arş. Gör. Çağdaş Salih MERİÇ
Arş. Gör. Hacı Ömer YILMAZ
Arş. Gör. Yusuf AYKEMAT