SUNUŞ/GELİŞİMSEL DEĞERLENDİRME

Değerlendirme; çocuklar, aile, gelişim ve eğitimle ilgili bilgilerin toplandığı, sentezlendiği ve yorumlandığı devam eden bir süreç olarak temel anlamda açıklanabilir. Değerlendirme yoluyla çocuğun
tüm gelişim alanları incelenir, hem çocukların güçlü yönleri ortaya konulur hem de desteğe ve müdahaleye ihtiyacı olan çocukların gelişimsel olarak tanılanması sağlanır. Değerlendirme sürecinin düzgün bir şekilde ilerlemesi Çocuk Gelişimi için çok büyük önem taşımaktadır. Değerlendirmenin mutlaka uygulanabilir olması gerekir. Bunlara ek olarak uygulanan değerlendirme yönteminin etkili olması, geçerli olması ve gereksinimleri karşılaması gerekmektedir. Günümüzde değerlendirmede çocuklar ile ilgili iki soru üzerinde odaklanıldığı dikkat çekmektedir. Bu sorular “Bu çocuk neleri yanlış
yapıyor?” ve “Bu çocuğa yardımcı olabilmek için nasıl bir müdahalede bulunmalıyım?” dır. Bu soruları farklı olarak sormak gereklidir. “Bu çocuk neleri doğru yapıyor?” ve “Bu çocuğun gelişimini sürdürebilmesi için onun hangi güçlü yönlerini kullanmalıyım?” Bu durumda hangi değerlendirme yaklaşımının çocuk gelişimi için uygun olduğuna karar vermemiz gerekmektedir. Böylece, çocuğun fiziksel, bilişsel, sosyal duygusal, dil ve motor gelişimlerini belirleyebiliriz.

Çocukların gelişimlerini değerlendirirken, güçlü yönlerini, süreçleri ve gereksinimlerini ortaya çıkaracak, gelişimsel olarak uygun, kültür açısından esnek, çocuğun günlük aktivitelerinin içinde, gelişimi destekleyen, aileleri içine alan, özel, yararlı amaçlar doğrultusunda değerlendirme yapılmalıdır. Tüm gelişimsel tanı ve değerlendirmelerin mutlaka süreç içinde olması, çocuğun yaşına uygun olması, tek bir değerlendirme aracı ile karar verilmemesi ve kullanılacak tüm değerlendirme araçlarının çocuğun kültürüne uygun olması en önemli ilkelerdendir. Değerlendirme ile çocuk, aile, Çocuk Gelişimci açılarından özel eğitime gereksinimi olan çocukların gelişimsel olarak tanılanması sağlandığı gibi çocuk için bireyselleştirilmiş ve grup gelişimsel destek planlarını oluşturmamızı sağlar. Aynı zamanda oluşturulan destek planlarının geliştirilmesini ve gelişimcinin de geliştirilmesi gereken yönlerini anlamamıza yardımcı olur. Bir de çocuğun gelişimi için belirlediğimiz amaçların ne oranda karşılandığına da ışık tutmaktadır. Çocuk Gelişimci, çocukların her birinin ayrı bir kişilikte olduğunu bilerek, nerede, nasıl ve ne zaman değerlendirme yapacağı konusunda bilinçli olmalıdır. Değerlendirme yöntemlerini bilmeli hangi değerlendirme yönteminin ne zaman uygulanacağı ve hangi amaca hizmet edeceği konularında bilgi sahibi olmalıdır.

Bu kitapta gelişimsel değerlendirmeye genel bakış ile gelişimsel alanlara göre değerlendirmenin
anlamı konularında bilgiler bulabileceğiniz gibi, Çocuk Gelişiminde değerlendirme yöntemlerini ayrıntılı olarak bu yöntemlerim seçimi, kullanılması ve yorumlanmasını sistematik olarak bulabileceksiniz. Ayrıca aile değerlendirmelerinin önemi, modelleri ve aileyi değerlendirmeye dahil etme konularında bilgilere de ulaşabileceksiniz. Gelişimsel gecikmesi, otizm spektrum bozukluğu, işitme kaybı, davranış problemleri, öğrenme güçlüğü ve dikkat eksikliği hiperaktivitesi olan çocukların gelişimsel değerlendirilmelerinde yöntemler ve uygulanışı yönünden önemli noktalar konusunda bilgi edinip iletişim dil ve konuşma bozukluklarında da değerlendirme basamaklarını ve değerlendirilmesi gereken alanları bulabileceksiniz. Kitabın oluşmasında katkıda bulunan ve yaptığı özverili çalışmalar için bütün yazarlara en içten teşekkür ve minnetlerimi sunuyorum, var olsunlar, sağ olsunlar…Onların katkıları ile bu kitap gerçek değerine kavuştu.

Değerlendirmede nihai amaç çocukların ayrıştırılması ya da etiketlenmesi değil, aksine çocuklara nasıl yarar sağlanacağı ve gelişimlerine katkıda bulunmaktır. Tabi bu katkıda ailenin en büyük rolü çocukla birlikte aldığını unutmamak gerekir. Çocuk gelişiminde, çocuk ve ailelerin değerlendirilmesi kadar aynayı kendimize tutarak öz değerlendirmemizi de yapmamız gerekmektedir. Bütün bunlar göz önüne alındığında, çocuk gelişiminde değerlendirme konusunda bilgi sahibi olmak kadar, değerlendirme amaçlarını belirlemek, uygun yöntemleri seçip bunları süreç içinde uygulamak mesleki gelişimimiz için gereklidir. Böylece istikrarlı, önyargıdan uzak ayrıştırıcı değil bütünleştirici, çocuğun yüksek yararına değerlendirmeler yapabiliriz.

Yaşamınızda da tüm değerlendirmelerinizin mutluluk getirmesi dileğiyle…

Prof. Dr. Pınar BAYHAN

16x24 cm., 1. Hamur Kağıt, Renkli, 272 sayfa
ISBN 978-605-9877-85-5

EDİTÖR
Prof. Dr. Pınar BAYHAN
YAZARLAR
Prof. Dr. Arzu İPEK YÜKSELEN
Prof. Dr. Ayperi DİKİCİ SIĞIRTMAÇ
Prof. Dr. Figen TURAN
Prof. Dr. Gülden UYANIK BALAT
Prof. Dr. Müdriye YILDIZ BIÇAKÇI
Prof. Dr. Neslihan AVCI
Prof. Dr. Pınar BAYHAN
Doç. Dr. Fatma ELİBOL
Dr. Öğr. Üyesi Aygen ÇAKMAK
Dr. Öğr. Üyesi Işıl TAŞ
Dr. Öğr. Gör. Semra ŞAHİN
Öğr. Gör. Ezgi YILDIRIM
Dr. Pelin ERDEM
Bil. Uzm. Aslı İZOĞLU TOK
Bil. Uzm. Berrin SOMER ÖLMEZ
Bil. Uzm. Burcu BÜLBÜN AKTI
Bil. Uzm. Cemile KARA EREN
Bil. Uzm. Çiğdem KAYMAZ KÜÇÜK
Bil. Uzm. Didem EMRE BOLATBAŞ
Bil. Uzm. Esra ACAR ŞENGÜL
Bil. Uzm. Gizem Yağmur DEĞİRMENCİ
Bil. Uzm. Hande ARSLAN ÇİFTÇİ
Bil. Uzm. Müge KUNT